تحلیل نظام‌مند تجربه‌های بین‌المللی آموزش شیمی در زمینه کاهش مصرف انرژی و راهکارهای بومی‌سازی آن‌ها
کد مقاله : 1130-CHEMCONF7 (R1)
نویسندگان
محمد جواد کیخا *1، سبحان شیخ1، سمانه وحید2
1دانشجوی کارشناسی آموزش شیمی‌،‌دانشگاه فرهنگیان‌،‌پردیس شهید مطهری زاهدان‌،‌ایران
2گروه آموزش شیمی، دانشگاه فرهنگیان، صندوق پستی 889- 14665 تهران، ایران
چکیده مقاله
رشد فزاینده مصرف انرژی و پیامدهای زیست محیطی آن، ضرورت بازنگری در آموزش شیمی را برجسته ساخته است. این پژوهش با هدف تحلیل نظام مند تجربه های بین المللی آموزش شیمی در زمینه کاهش مصرف انرژی و ارائه راهکارهای بومی‌سازی برای ایران، به روش مرور نظام‌مند با سنتز روایتی-مضمونی انجام شد. جستجو در پایگاه های داخلی و خارجی طی سال‌های ‎۱۳۸۰ تا ۱۴۰۴ انجام گرفت. از میان ۵۸ مدرک شناسایی شده، ۳۱ منبع واجد شرایط (۲۲ مقاله علمی-پژوهشی، ۹ گزارش رسمی و مطالعه موردی) برای تحلیل برگزیده شد. شش دسته مداخله شناسایی گردید: ادغام اصول شیمی سبز در درس، آزمایشگاه های کم مصرف، پروژه های مدرسه ای حسابرسی انرژی، فعالیت های رقومی و شبیه سازها، توسعه حرفه ای دبیران و مشارکت مدرسه-جامعه. یافته ها نشان داد که این مداخلات به طور هم زمان موجب بهبود درک مفهومی انرژی، ارتقای نگرش و رفتار صرفه جویانه و کاهش عملیاتی مصرف منابع می‌شوند؛ در برخی برنامه ها کاهش حدود ۱۰ تا ۳۰ درصد در مصرف آموزشی گزارش شده‌است. برای بومی سازی، بسته آزمایش های مقیاس کوچک هم تراز با شیمی پایه های ۱۰ تا ۱۲، حسابرسی انرژی کلاسی، شیوه نامه آزمایشگاه کم مصرف، اجتماع عمل دبیران و سنجه های عینی نمایش داده های مصرف پیشنهاد می شود. ناهمگنی سنجه ها، کمبود گزارش‌های مستقیم کیلووات‌ساعت و پیگیری های کوتاه‌مدت از محدودیت‌های مطالعه بود. جمع‌بندی آن که، هم‌افزایی میان محتوا، روش و محیط با پشتیبانی نهادی می تواند راهی سنجش پذیر برای دستیابی به یادگیری بهتر با مصرف کمتر در آموزش شیمی فراهم آورد.
کلیدواژه ها
آموزش شیمی، شیمی سبز، بهینه سازی مصرف انرژی، سواد انرژی، یادگیری پروژه محور
وضعیت: پذیرفته شده برای ارسال فایل های ارائه پوستر