| مسیری گذرا از علوم به شیمی: بررسی عینی ارتباط طولی مفاهیم در کتاب‌های درسی علوم متوسطهی اول و شیمی متوسطه دوم |
| کد مقاله : 1241-CHEMCONF7 |
| نویسندگان |
|
علی شهروی *1، عطیه صیدی2، نیکا نیکرو3، وحید فارسیان3 1آموزش و پرورش - دبیر دبیرخانه راهبری کشوری شیمی 2عضو دبیرخانه راهبری کشوری شیمی - دبیر شیمی 3آموزش و پرورش - عضو دبیرخانه راهبری کشوری شیمی |
| چکیده مقاله |
| کتاب‌های درسی به‌عنوان ابزار محوری نظام آموزشی، نقشی تعیین‌کننده در هدایت مسیر یادگیری دانش‌آموزان ایفا می‌کنند. در میان عناصر برنامه درسی، پیوستگی مفهومی میان مقاطع و پایه‌های تحصیلی به‌ویژه در دروسی مانند شیمی، اهمیت ویژه‌ای دارد؛ زیرا درک مفاهیم شیمی به تداوم و ارتباط منطقی میان مباحث وابسته است. پژوهش حاضر با هدف بررسی میزان ارتباط طولی مفاهیم میان کتاب‌های علوم دوره‌ی متوسطهی اول و کتاب‌های شیمی دوره‌ی متوسطهی دوم انجام شده است تا تصویری روشن از مسیر رشد مفهومی دانش‌آموزان در این حوزه ارائه دهد. با استفاده از روش تحلیل محتوای توصیفی، مفاهیم کلیدی استخراج و میزان تداوم و ارتباط آن‌ها در سطوح مختلف آموزشی تعیین گردید. نتایج حاکی از آن است که از پایه دهم، پیوند مفهومی میان مباحث علوم و شیمی تقویت می‌شود و در پایه یازدهم این ارتباط در سطح بالاتری از انسجام تداوم می‌یابد، اما در پایه دوازدهم به دلیل تمرکز بر مباحث پیچیده‌تر و تخصصی‌تر، وابستگی به مفاهیم پیشین کاهش می‌یابد. این الگو بیانگر روندی تدریجی از یادگیری تجربی به یادگیری تحلیلی است که انسجام نسبی برنامه درسی را نشان می‌دهد. یافته‌ها تأکید می‌کنند که تقویت پیوستگی مفهومی میان پایه‌ها می‌تواند به بهبود درک علمی، یادگیری پایدار و ارتقای کیفیت آموزش شیمی و همچنین افزایش سرعت فراینده یاددهی- یادگیری و کنترل زمان کلاس منجر شود. |
| کلیدواژه ها |
| آموزش شیمی، ارتباط طولی مفاهیم، انسجام مفهومی |
| وضعیت: پذیرفته شده برای ارائه شفاهی |